خانه سازی مناسب با حوائج اساسی یک خانواده بایستی جوابگوی خواست های مشخص و عمومی مشروع در زیر بوده و هر یک از این خواست ها باید از جهات مختلف بطور منفرد و جدا از یکدیگر برآورده شود که تحقق صحیح یکی از آنها جایگزین نقص دیگری منظور نگردد.
1-از نظر اخلاقی
- مسکن مجزا و مستقل برای هر خانواده
- تراکم منطقی افراد در یک خانه
- یک اطاق نسبتاً بزرگ و نسبتاً مزین و مجهز برای والدین خانواده
- یک تختخواب با لوازم مستقلاً برای هر فرد از خانواده
- حفظ کامل مسکن از سروصداهای خارج
- مجزا بودن اطاق های خواب نسبت به جنسیت فرزندان
- جلوگیری از عبور صدا از طریق دیوارهای داخلی خانه
- حفظ خانه از نگاه های خارجی با وسیله مناسب
2-از نظر سلامت و بهداشت
- ساختمان ها باید با فواصل مناسب یکی نسبت به دیگری واقع شده و نسبت به جهتی که قرار دارند در وضعی باشند که تهویه داخلی هر خانه را تضمین و در نمای اصلی برای هر خانه بوجود آورند .
- حذف حیاط چه ها و قبل از همه حیاط خلوت های باریک ، تنگ ، پر سر و صدا و احیاناً مرطوب ، نامنظم و بدون درخت که غالباً به نحو غلط کف سازی می شوند .
- عرض پنجره ها را بایستی متناسب با شرایط آب و هوا و وسیله گرما دهنده خانه منظور و لااقل یک بالکن و یا تراس وسیع برای خانه های بدون حیاط در جلوی اطاق نشیمن در نظر گرفته شود .
- روشنایی و آفتاب گیری کافی برای هر اطاق خانه به نسبت ارتفاع هر قسمت از ساختمان و یا توجه به فاصله ساختمان ها از یکدیگر و مقدار حرارتی که برای هر محیط بایستی در نظر گرفت .
- ایجاد هوای تمیز و کافی در داخل و خارج خانه و ایجاد وسیله مناسب برای ممانعت از دخول گرد و خاک ، دود ، بوهای نامطبوع و گازهای مضر .
- ایجاد آشپزخانه با لوله کشی مجهز و ادوات کامل و موافق با بهداشت و متناسب با تعداد افراد خانواده .
- ایجاد فاصله کافی مابین تختخواب ها و همچنین بین تختخواب و دیوار برای تسهیل در نظافت و کم کردن خطر امراض مسری .
- محافظت از خانه در مقابل سر و صدای خارجی و داخلی .
- ایجاد روشنایی کافی و مطبوع به طریق مصنوعی .
- حمایت کافی خانه در مقابل رطوبت و خطرات احتمالی ناشی از آلودگی آب ، هوا ، دیوارها و کف ها .
- پیش بینی از نظر تسهیل در امر نظافت سریع و ساده مسکن بوسیله اجرای ساده و دقیق و تمیز ساختمان ها
- پیش بینی نور کافی و تهویه مستقیم و پیش بینی ادوات مدرن و موافق بهداشت برای سرویس ها ( حمام ، توالت و دستشویی ) .
3-برای آرامش
- دور نگه داشتن خانه از جاده های دارای عبور و مرور زیاد ، از خط آهن ، از مراکز صنعتی و هر نوع مراکز ایجاد سر و صدا و یا بوهای مزاحم .
- ایجاد محیط راحت و آرام ( غم آور نباشد ) بخصوص در شب ، ایجاد جنبش و روشنایی زنده در شهر ضروری است.
- حفظ و حمایت مناطق سبز ( مشجر ) موجود و ایجاد مناطق سبز جدید برای جدایی بهتر خانه ها .
- اختصاص میدان های بازی به وسایل لازم برای اطفال ، در صورت امکان مجزا از فضای آزادی که برای افراد بالغ در نظر گرفته شده است .
- ایجاد دید جالب از هر یک از پنجره های خانه .
- امکان ایجاد یکنواختی در آداب و رسوم بین همسایگان که توافق مشترک برای یک زندگی آرام بر اساس آن پایه گذاری می شود .
4-برای امنیت
- ساختمان ساده و محکم
- روی کاری ساختمان باید به نحوی باشد که به آسانی تغییر شکل نیافته و بودجه زیاد برای تعمیرات آن لازم نباشد .
- بکار بردن لوازم و مصالح مقاوم در ساختمان برای مقابله با استعمال دائمی و غلط بعضی ابزارها از طرف صاحبان و مستأجرین ناوارد خانه ها .
- پیش گیری در مقابل مسمومیت ها ، آتش سوزی ، خطر آب گرفتن خانه ، زلزله ، تصادفات هوایی و خطراتی از هر نوع دیگر .
5-برای برتری
- پیش بینی کمترین فاصله از خانه به محل کار .
- ورود راحت و بدون خطر از خانه به مدارس ابتدایی و بالعکس .
- نزدیکی به مغازه ها ، سینماها ، مراکز تشکیل کنفرانس ، مطالعه ، تربیت و تفریح و مراکز ارتباطات و حمل و نقل ، پارک ها و باغ های عمومی و ورزشگاه ها به شرطی که پر جمعیت و پر سر و صدا نباشند .
6-از نظر زیبایی
- کمپوزیسیون یا ترکیب یک معماری ساده ، شاد و هماهنگ در همه قسمت ها .
- به نظم آوردن مشخصات محلی هر کوی ، میدان یا خیابان ولی بدون دادن حالت یکنواخت به آن امکان ایجاد یک حالت مشخص ، مطبوع و بدون تضاد به بنای مجاور در هر یک از ساختمان ها .
- دکوراسیون و تزئینات ، ساده و مخصوصاً متشکل از عناصر خیلی عادی ، طبیعی و با دوام و می بایستی مصالح محلی باشند ( گیاهان تزئینی با کاشت و رشد سریع و آسان ) و بازی ساده با آب و نور .
7-برای راحتی و آسایش
- مساحت زیربنا ( سطح مفید ) در هر قسمت باید بطرز دقیق متناسب با سطح کلی زمین انتخاب گردد .
- ایجاد اسکان برای مشخص نگه داشتن حوائج زندگی فردی بعنوان مثال ضرورت مطالعه در سکوت و یا میل به کناره گیری موقت از زندگی دسته جمعی .
- تطبیق خانه و مبلمان آن با احتیاجات مخصوص هر خانواده .
- امکان انجام فعالیت های تفریحی و مطالعات شخصی در خانه یا در مکانی مربوط به خانه بدون ایجاد مزاحمت برای خانواده و یا همسایگان نزدیک .
- مکان مناسب برای نگهداری و مراقبت ( در طبقه همکف ) از دوچرخه ، سه چرخه و کالسکه بچه ها یا اشیایی که فضای خانه را اشغال می کند .
- فضای کافی برای انبار و احداث گنجه های مخصوص دیواری برای نگهداری اموال .
- پیش بینی دقیق قسمت های اضافی برای تکمیل سرویس های خانگی فردی یا سرویس های دسته جمعی و اجتماعی .
چاپ شده در شماره 83 مجله نرگسزار بهبهان
منبع : سخنرانی اساتید دانشگاهی
