تذهیب ، هنری ریشه دار در اندیشه ایرانی

 

در فرهنگ های فارسی تعریف دقیقی از تذهیب وجود ندارد ، تعریفی که ما را به اصل و منشاء این هنر رهنمون باشد . در برخی از کتاب های قدیمی و اغلب تذکره ها فقط نامی از نقاشان و مذهبیان آمده است که این برای دریافت معنای تذهیب کافی نیست . لغت تذهیب واژه ای عربی است و مصدری از « ذهب » در باب تفعیل است . ذهب به معنای طلاست و تذهیب به معنای طلاکاری و زر اندود کردن است از طرفی رنگ طلایی در هنر تذهیب به عنوان رنگ درخشانی است که ارزش ویژه ای دارد . برای همین تذهیب را زر گرفتن و طلاکاری دانسته اند .

بهرحال تذهیب را می توان مجموعه ای از نقش های بدیع و زیبا دانست که نقاشان و مذهبیان برای هرچه زیباتر کردن کتاب های مذهبی ، علمی ، فرهنگی ، تاریخی ، دیوان اشعار ، جُنگ های هنری و قطعه های زیبای خط بکار می برند . استادان تذهیب این مجموعه های زیبا را در جای جای کتاب ها بکار می گیرند تا صفحه های زرین ادبیات جاودان و متون مذهبی سرزمین خود را زیبایی دیداری ببخشند . بدین ترتیب است که کناره ها و اطراف صفحه ها با طرح هایی از شاخه ها و بندهای اسلیمی ، ساقه ، گل ها و برگ های ختائی ، شاخه های اسلیمی و گل های ختائی و یا بندهای اسلیمی و ختائی و .... مزیّن می شوند .

 

چاپ شده در شماره 86 مجله نرگسزار بهبهان - تابستان سال 1398

 

منبع : دوران تحصیلی در دانشگاه و سخنرانی های اساتید ، تجارب کاری و اجتماعی